Հնդկաստանը և Չինաստանը հնագույն մշակույթ ունեցող երկրներ են: Հնում եվրոպացիները դրանք համարում էին հրաշքների և անհամար հարստությունների երկրներ: Դա է պատճառը, որ, չնայած բազմաթիվ դժվարություններին, եվրոպացի ճանապարհորդներն ու առևտրականները ձգտում էին ամեն կերպ հասնել Հնդկաստան և Չինաստան:
Այդ նպատակով, 13-րդ դարի կեսերին վենետիկցի հայտնի վաճառական, ճանապարհորդ Մարկո Պոլոն ուղևորվեց դեպի Արևելք: Այդ ճանապարհորդությունը շատ երկար տևեց, սակայն առանց արտակարգ դժվարությունների նա հասավ Չինաստան: Այստեղ նա մնաց շուրջ 17 տարի: Այդ տարիների ընթացքում Մարկո Պոլոն կարողացավ լավ ծանոթանալ այդ Երկրի մեծ մասին և նրա հարևան մի քանի երկրներին (Մոնղոլիա, Հնդկաստան): Նա իր «Աշխարհի բազմազանության մասին» գրքում բազմաթիվ էջեր է նվիրել Չինաստանի հարստությունների, նրա ոսկով ու թանկարժեք քարերով զարդարված պալատների, առևտրական խոշոր քաղաքների, բարեկարգ ճանապարհների ու կամուրջների, անգին մետաքսի, չին ժողովրդի զբաղմունքի և կենցաղի նկարագրություններին: Մարկո Պոլոյի գրքում արժեքավոր բազմաթիվ տեղեկություններ են հաղորդվում նաև հայկական Կիլիկիայի և Մեծ Հայքի վերաբերյալ:
Դեպի Չինաստան կատարած իր ուղևորությամբ Մարկո Պոլոն եվրոպացիների համար վերահայտնագործեց Արևմուտքն Արևելքի հետ կապող հնագույն, բայց վաղուց մոռացված քարավանային այն ճանապարհը, որն անցնում էր նաև Հայաստանի, Վրաստանի և Պարսկաստանի տարածքներով:
Պակաս նշանակություն չունեցավ նաև Մարկո Պոլոյի վերադարձը Չինաստանից: Նա վերադարձավ ծովային ճանապարհով մինչև Պարսից ծոց, որտեղից էլ ցամաքով հասավ Վենետիկ:
15-րդ դարում դեպի Հնդկաստան տանող ցամաքային ճանապարհը դառնում է խիստ վտանգավոր, բանի որ թուրքերը ամբողջությամբ նվաճում են Փոքր Ասիա թերակղզին: Նոր անվտանգ ծովային ճանապարհ դեպի Հնդկաստան հայտնագործում է պորտուգալացի ծովագնաց Վասկո դա Գաման: Նրա նավերը, շրջանցելով Աֆրիկա մայրցամաքը հարավից, կտրելով Հնդկական օվկիանոսի ջրերը, 1498թ. հասան Հնդկաստանի ափերը:
Արաբ վաճառականները, այցելելով ժամանակի հայտնի աշխարհի գրեթե բոլոր երկրները՝ Իսպանիայից մինչև Հնդկաստան, Չինաստան ու Ճապոնիա և Սկանդինավյան թերակղզուց մինչև Մադագասկար նույնպես նպաստեցին աշխարհի մասին նոր գիտելիքների ձեռքբերմանը: Արաբների շնորհիվ եվրոպացիներին հայտնի դարձան հնդիկների և չինացիների նվաճումները: Օրինակ՝ արաբների միջոցով են մեզ հասել արաբական թվանշանները, մինչդեռ իրականում դրանք ստեղծել են
հնդիկները: Հնդիկներին է պատկանում նաև շախմատի գյուտը: Իսկ թղթի, թղթադրամի, վառոդի, շաքարի, կողմնացույցի, մետաքսի, ճենապակու, երկրաշարժը գրանցող սարքի, գրատպության գյուտերի հեղինակը չինացիներն են համարվում: Եվ պատահական չէ, որ հայերենում ամենայն գեղեցիկն ու յուրահատուկը անվանում են չնաշխարհիկ, այսինքն՝ «չին աշխարհից բերված»: Կողմնացույցի շնորհիվ աշխարհագրական շատ ու շատ մեծարժեք հայտնագործություններ իրականացվեցին:
Հարցեր և առաջադրանքներ
- Ինչո՞ւ էին Հնդկաստանը և Չինաստանը գրավել եվրոպացիների ուշադրությունը:
- Քեզ ի՞նչ է հայտնի այդ երկրների մասին:
- Քարտեզի վրա նշիր վերը նշված ճանապարհորդների ճանապարհորդության ուղղությունները:
- 15-րդ դարում ի՞նչ նոր ճանապարհ հայտնագործվեց դեպի Հնդկաստան:
Հայրենագետիկ-բնագետիկի բլոգ 