Սասնա ծռեր. Տեղանունների ծագումնաբանություն-քարտեզագրում

download

Մասնակիցներ- Արևելյան դպրոցի 4-5-րդ դասարանցիներ

Սասունցի Դավիթ էպոսն իր բովանդակությամբ և հերոսներով հետք է թողել նաև Հայկական Լեռնաշխարհի աշխարհարագարան անունների անվան ծագումնաբանությունում: Հերոսների անվան հետ են կապվել, օրինակ Մհերի դուռ, Դավթի քար կոչվող վայրերը:

Գործունեություն

Սիրելի սովորողներ, համացանցից, ձեր ընտանեկան դպրոցում պարզեք էպոսի հերոսների անվան հետ կապված

Ավանդապատումները կապված տեղանունների հետ, տեղանվան ծագումնաբանություն
Քարտեզագրեք /քարտեզի վրա նշեք տվյլա վայրը/
Էպոսից ընթերցեք տվյալ տեղանվան հետ կապված հատվածը
Տեսագրեք-ձայնագրեք, , ընթերցեք-պատմեք-քննարկեք

Արդյունքում — պատրաստի նյութերը տեղադրեք ձեր ուսումնական բլոգումներում և հղումն ուղարկեք իմ էլ. հասցեին՝ i.janazyan@mskh.am:

Ավանդապատման օրինակներ՝

Դավթի քար- Սև սարը կազմում է հայկական Տավրոսի լեռնաշղթայի մի թևը: Նա սկսվում է Մեղրագետի ակունքներից և հասնում է մինչև Քանասար`Մուշ քաղաքի մոտ:Այդ լեռը ,որ Սև է կոչվում իր մթին անտառների համար,հայտնի էր նաև Բռնաշենի կամ Խութա սար անունով:Քրդերը նրան Խաչառաշ էին ասում:

Այնտեղ,ուր վերջանում է Սև սարը և սկսվում է Մշո դաշտը,լեռան ապառաժոտ կողի վրա ցցված է մի ահռելի ժայռ,որ կոչվում է Դավթի քար:Այդ քարի մոտից սքանչելի տեսարան է բացվում դեպի Մշո դաշտը:Երևում է Մեղրագետի հովիտը`մեծատարած կապույտ երկնքով:
Ավանդությունը պատմում է,որ երբ Դավիթը հովիվ է եղել,լեռան լանջից մի հսկա քարաժայռ պոկվելով գլորվել է դեպի հոտը:Հովիվ հսկան սարն ի վեր վազելով ,իր աջ բազուկը դեմ է տվել շարժվող ժայռին և կասեցրել է նրա մոլեգին ընթացքը`փրկելով խաշներին ու կթվոր կանանց:Ուժգին հարվածից քարը մխրճվել է գետնի մեջ և կանգ առել:Բնակիչները պատմում են,որ մինչև այսօր էլ Դավթի ձեռքի դրոշմը նշմարվում է այդ ապառաժի վրա:Երևում են նրա հինգ մատների տեղերը ակոսների պես,որոնցով էլ ձնհալին և անձրևների ժամանակ ջուր է հոսում:

Մհերի դուռ — Մհերի դուռ, Ագռավու քար, Խալդյան դարպասներ, սրբազան քարաժայռ Վանիբերդի մոտակայքում: Ըստ ավանդության, այդտեղ փակված է աշխարհի անարդարություններից խռոված “Սասնա ծռեր” դյուցազներգության վերջին հերոսը` Փոքր Մհերը: Մի զրույցի համաձայն` ամեն տարի, Համբարձման և վարդավառի գիշերը, երբ երկինքն ու երկիրը համբուրվում են, Մհերն իր հրեղեն նժույգով դուրս է գալիս, շրջում երկնքում և երկրում, բայց համոզվելով, որ դեռ “գետինը չի կարող դիմանալ իր ծանրությանը”, նորից վերադառնում է իր տեղը: Ապագայում իբր Մհերը դուրս է գալու ժայռի միջից, ազատելու է “հայու աշխարհը” չար ուժերից և ստեղծելու է երջանիկ թագավորություն: Ավանդության մեջ պահպանվել է Միհր աստծո երկրորդ գալստյան և աշխարհը չար ոգիների իշխանությունից ազատելու գաղափարը:

Սովորողների խմբերի հետ քննարկման Ժամանակացույց՝